taal – Maaike Veeningen

Amstelveen Taalcafé en Taalpunt rijker

September 8, 2017maaikeveeningen

Nederland kent 2,5 miljoen laaggeletterden. Mensen die moeite hebben met taal, rekenen of digitale ontwikkelingen. In het dagelijks leven levert dat veel problemen op. Reizen met het OV is lastig, net als digitaal betalen en het begrijpen van een bijsluiter bij medicijnen. Ook het vinden en houden van werk is moeilijk: er zijn weinig banen waar taal en communicatie niet van belang is.

In Amstelveen werken we al langer aan het helpen van laaggeletterden. Zo ontwikkelden we samen met de bibliotheek een cursus om mensen beter bekend te maken met de online wereld. En zijn we met een aantal partners, waaronder de Vrijwilligerscentrale en het ROC, gestart met het Taalhuis.

Deze week is in heel Nederland de week van de alfabetisering. Een mooi moment om verdere stappen te zetten in het helpen van mensen die moeite hebben met taal. In de bibliotheek is het Taalcafé van start gegaan. Iedere dinsdag kunnen mensen daar op een ontspannen manier werken aan het spreken en luisteren van de Nederlandse taal. Door met een kop koffie of thee het gesprek aan te gaan over allerlei onderwerpen, en zo te oefenen. En door spelletjes gericht op taal.

Op het Werkplein, waar we mensen begeleiden bij het vinden van een baan, hebben we een Taalpunt geopend. Zo kunnen we mensen die moeilijk werk vinden doordat ze laaggeletterd zijn, direct helpen met het verbeteren van hun taalvaardigheid. Bij het Taalpunt kijken we welke ondersteuning het beste past. Of dat nu een taalcoach is of een cursus bij het ROC.

Op deze manier willen we nog meer laaggeletterde mensen bereiken, en hen verder helpen bij het ontwikkelen van hun taalvaardigheden, en het vinden en behouden van werk. Fijn om te zien dat zoveel mensen en organisaties hun betrokkenheid tonen bij het bestrijden van laaggeletterdheid. Samen komen we er wel.

Taalonderwijs van jong tot oud

September 13, 2015August 8, 2016maaikeveeningen

De komende jaren investeren we flink in de kwaliteit van het onderwijs in Amstelveen. Goed onderwijs maakt mensen mondig, kundig, en het draagt bij aan zelfontplooiing. Ook vergroot goed onderwijs dat aansluit bij het kind de kans op werk.

Het afgelopen jaar zijn er intensieve gesprekken gevoerd met scholen, ouders en bedrijven om gezamenlijk tot een onderwijsagenda te komen. Vele ideeën kwamen naar boven. Ideeën die vaak wonderwel op elkaar aan bleken te sluiten. Een aantal thema’s kwam prominent naar voren: de aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt, talentontwikkeling, en aandacht voor taal.

Vandaag meer over laatstgenoemd onderwerp: investeren in taalonderwijs.

Het belang van taal is niet te onderschatten. Natuurlijk draait school niet alleen om taal en rekenen. Om die reden speelt ook talentontwikkeling in de onderwijsagenda een belangrijke rol, maar daarover een andere keer meer. Taal is belangrijk omdat het op veel vlakken terug komt, en zeker niet alleen bij het leren van taal zelf. Zonder een goede taalbeheersing zal het volgen van andere vakken moeilijker zijn: taal speelt een rol bij bijna alle vakken op school. Ook in het latere leven is taalbeheersing belangrijk. Denk bijvoorbeeld maar aan het lezen van email op werk, het kunnen begrijpen van bijsluiters, of, iets dat tegenwoordig bijna niet meer weg te denken is uit het dagelijkse leven: informatie zoeken via google.

We investeren dan ook van jong tot oud in taalontwikkeling. Om te beginnen hebben we besloten op jongere leeftijd te starten met logopedie. In plaats van een screening op de basisschool, starten we al op peuterleeftijd. Op deze manier signaleren we taalproblemen zo vroeg mogelijk, en kunnen we er ook zo vroeg mogelijk mee aan de slag. Hoe eerder je begint, hoe groter de effecten. We hebben om die reden ook geïnvesteerd in de voor- en vroegschoolse educatie .

Leraren van de basisscholen worden geschoold in het herkennen van taalachterstanden. Ook is er veel aandacht voor woordenschatonderwijs. Voor de basisscholen hebben we sinds afgelopen schooljaar bovendien nieuwkomersklassen ingesteld. Nieuwkomersklassen zijn aparte klassen speciaal voor kinderen die extra hulp nodig hebben bij het leren van de Nederlandse taal. De kinderen in de nieuwkomersklas leren daardoor sneller Nederlands, en de leraren van de reguliere klassen houden genoeg tijd en aandacht voor de kinderen zonder taalachterstand. Op de middelbare school kennen we al langer een aparte klas voor leerlingen die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen. Afgelopen schooljaar hebben we een extra klas geopend.

Ook voor volwassenen investeren we in taalontwikkeling. Dat doen we met behulp van het Taalhuis. Het Taalhuis richt zich in Amstelveen, maar ook in onze buurgemeenten Aalsmeer en Uithoorn, op het bestrijden van laaggeletterdheid. In het Taalhuis zijn bijvoorbeeld taalcursussen, maar ook persoonlijke begeleiding van laaggeletterden ondergebracht.

Zo investeren we van jong tot oud, zodat iedereen zo goed mogelijk mee kan komen in de maatschappij. En zodat kinderen niet als gevolg van een taalachterstand worden belemmerd in het ontwikkelen van andere talenten. Over talentontwikkeling een volgende keer meer!

Voor- en Vroegschoolse Educatie: het kan beter

August 9, 2015August 8, 2016maaikeveeningen

Toen ik net begon als wethouder werd ik al vrij snel geconfronteerd met kritiek van de Inspectie van het Onderwijs op de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). VVE richt zich op jonge kinderen (2 – 6 jaar) die een taal- of ontwikkelingsachterstand hebben, of een grotere kans maken op het krijgen van zo’n achterstand. Op een speelse manier, met bijvoorbeeld liedjes en spelletjes, wordt de ontwikkeling van het kind gestimuleerd. Gemeente, kinderopvang en basisscholen werken hierbij samen.

De kwaliteit van het onderwijs is een prioriteit deze collegeperiode. Een prioriteit waar we extra geld voor hebben vrijgemaakt. De doorlopende leerlijn (kort gezegd: een goede samenhang tussen de verschillende onderwijsvormen) speelt daarbij een belangrijke rol, waaronder ook de verbetering van de samenwerking tussen kinderopvang en basisonderwijs. De kritiek kwam dan ook niet geheel onverwacht: niet voor niets hebben we deze prioriteit gesteld.

Veel ging er goed bij de VVE, maar er waren een aantal aandachtspunten die de Inspectie voldoende belangrijk vond om nader onderzoek te doen. De kritiek van de Inspectie richtte zich met name op de samenwerking tussen de betrokken partijen. Zo waren er geen resultaatafspraken gemaakt. Ook was er werk te verrichten ten aanzien van de doorgaande leerlijn (in dit geval: ononderbroken ontwikkeling van het kind vanuit peuteropvang naar basisschool). De zorg voor en begeleiding van kinderen, alsmede de omgang met ouders vroeg ook om aandacht.

Het afgelopen jaar hebben we met de andere partijen hard gewerkt aan de aandachtspunten van de Inspectie. Alle betrokkenen hebben er hard aan getrokken, en recentelijk hebben we de gemaakte afspraken gezamenlijk ondertekend.

We mochten gelijk een VVE-les bijwonen. Erg leuk, nuttig en vooral ook gezellig! De kinderen zongen veel mooie liedjes.

Ik heb veel waardering voor ieders inzet. De terechte punten van de Inspectie hebben de volle aandacht gekregen. We hebben afspraken met elkaar gemaakt over de resultaten, de doorlopende leerlijn, en last but not least, de kwaliteit.

Zo zorgen we niet alleen voor voldoende VVE-plekken voor alle kinderen, maar ook voor gemengde groepen. De ervaring leert dat de ontwikkeling van kinderen met een VVE-indicatie het hardste gaat in een groep waarin ook kinderen zonder achterstand zitten. Voor de kinderen zonder achterstand is het VVE-programma ook een goede voorbereiding voor de basisschool. Verder is er een monitor ontwikkeld waarmee we onder meer de kwaliteit van de VVE in de gaten kunnen houden.

Daarmee zijn belangrijke stappen gezet. Er zal vast nog het een en ander verbeterd kunnen worden. De komende tijd houden we dan ook zeker de vinger aan de pols. De samenwerking van het afgelopen jaar geeft mij vertrouwen in de toekomst van de Amstelveense VVE, en daarmee ook van de Amstelveense kinderen.

Taalachterstand? Welkom in de nieuwkomersklas!

December 8, 2014August 8, 2016maaikeveeningen

In Amstelveen wonen relatief veel kinderen die de Nederlandse taal niet of minder goed beheersen. Dat komt onder meer doordat hier veel expats wonen: in onze regio zijn veel buitenlandse bedrijven gevestigd. Gelukkig maar, want veel Amstelveners vinden daar hun baan. De kinderen van expats gaan soms naar een internationale school, soms naar een reguliere school.

De laatste jaren is bovendien het aantal vluchtelingen, onder meer uit Syrië, toegenomen. Van diverse scholen ontvingen we geluiden dat het aantal kinderen dat de Nederlandse taal niet machtig is, de laatste tijd stijgt. Deze kinderen komen lastiger mee in de klas. Dat kan ook gevolgen hebben voor de tijd en aandacht die een leraar heeft voor kinderen die goed Nederlands spreken.

Ieder kind verdient goed onderwijs, of je nou uit Nederland of een ander land komt. Met ingang van dit schooljaar zijn om die reden de zogenaamde nieuwkomersklassen gestart, gefinancierd door de gemeente. Nieuwkomersklassen zijn aparte klassen speciaal voor kinderen die extra hulp nodig hebben bij het leren van de Nederlandse taal. Zo snijdt het mes aan twee kanten: de kinderen leren sneller Nederlands, en de leerlingen zonder taalachterstand krijgen de aandacht die ze verdienen.

Op bezoek bij juf Hanna van één van de nieuwkomersklassen mocht ik zelf ervaren hoe de leerlingen bekend raken met de Nederlandse taal.

Juf Hanna weet de kinderen razendsnel de taal te leren. De manier waarop ze Nederlands sprak met de leerlingen, in combinatie met wat gebaren waar nodig, boekt duidelijk snel resultaat. Met veel leerlingen, dit jaar pas gestart, kon ik al in het Nederlands een gesprek voeren. Of ze nu uit Syrië, China of Spanje kwamen. En de kinderen die pas net enkele dagen aan de klas deelnamen, werden enthousiast geholpen door degenen met meer ervaring.

Ontzettend mooi om te zien, en indrukwekkend. Deze kinderen komen er wel!

All Posts